کارگاه های علم و دین موازی در دسترس شماست و می توانید به صورت کامل و در قالب ویدئو و متن، همه کارگاه های علم و دین را مشاهده نمایید. طی چندین سال فعالیت علمی مطالعاتی و آموزشی، اعضای گروه مطالعات علم و دین موازی، موفق به برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی متعدد با موضوعات متنوع در حوزه های مرتبط با علم و دین شدند. این دوره ها از جهت موضوعی و حوزۀ علمی از یک سو و ساختار دوره و کارگاه و گروهبندی مخاطبین، تنوع قابل توجهی داشته است. کارگاه های آغاز حیات، کیهان شناسی و ملاحظات توحیدی، طبیعت گرایی و فرآیندهای تصادفی، پدیده های نوخاسته، معنویت و عرفان مدرن، نظریه تکامل و نسبت آن با خداباوری، فیزیک کوآنتومی و ملاحظات توحیدی از جمله این کارگاه ها بوده اند که ویدئوی کامل و اختصاصی تمامی این کارگاه ها در همین وبسایت برای همه علاقمندان قابل مشاهده است. همچنین مجموعه گفتگوهای نگاهی به آتئیسم شامل 17 جلسه با حضور دکتر میثم توکلی بینا به طور کامل در دسترس قرار دارد.

مدرسه تابستانی تکامل و الهیات که در سال 98 با همکاری موسسه پژوهشی و آموزش عالی حکمت و فلسفه ایران و در محل همین موسسه برگزار شد نیز به طور کامل و اختصاصی همینجا در وبسایت مطالعات علم و دین موازی در دسترس علاقمندان و پژوهشگران قرار گرفته است. این مجموعه شامل 11 کلاس می شود با موضوعات: سه نگاه متفاوت به تکامل، الاهیات و نظریه تکامل (ادبیات و رویکرد؛ تفاهیم داریم؟)، نظریه تکامل، طبیعت گرایی و فوق طبیعت گرایی، تکامل تا کجا؟، مسأله آغاز حیات، منشا زبان، گونه شناسی مواجهه متفکران مسلمان ایرانی معاصر با نظریه تکامل داروین، سه متن مقدس و نظریه تکامل، نظریه تکامل و مواجهات اولیه – خداباوران در برابر تکامل، و ژنتیک تکاملی.

این کارگاه به مبانی ژنتیک تکاملی و نظریات پیرامون آن می پردازد. در ابتدا به تاریخچه این علم و شکل گیری ریاضیاتی آن پرداخته شده است. در میانه های بحث به اینکه آیا جهش تصادفی رخ می دهد یا خیر رسیده و نگاهی به آزمایشات تجربی مربوط به این فرض انداخته است. در انتهای بحث به محاسبات ژنتیک جمعیت می پردازد و نحوه توزیع آلل ها را در میان جمعیت و در پی آن مشکلی که برای تکامل پیش می آید را مورد بررسی قرار می دهد.

در بخش اول، این کارگاه در خصوص اینکه حیات چیست صحبت می کند؛ درباره ویژگی های حیات و نزاع های علمی پیرامون آن و همین طور ایجاد حیات در آزمایشگاه بحث خواهد شد. در بخش دوم به بررسی نظریات پیرامون شکل گیری حیات می پردازد؛ از نقد آبیوژنز تا نگاهی دقیق تر به ابعاد مختلف سوپ بنیادین. نگاهی به آنتروپی می اندازد و مقداری بیشتر احتمالات پیرامون نظریات فعلی را مورد بررسی قرار می دهد.

مبنای این کارگاه توضیح سه رویکرد و برخورد متفاوت در مواجهه با نظریه تکامل است. در ابتدای جلسه به توضیح دیدگاه هایی نظیر طبیعت گرایی و خداباوری پیشینی، خداباوری تجربی و الحاد علمی پرداخته می شود. در ادامه سوالاتی پیرامون تکامل نظیر همگرا بودن یا نبودن، مکانیزم انتخاب طبیعی و … مطرح می شود که نحوه مواجهه با سوالات ما را در سه دسته قرار می دهد: فهم نچرالیستیک-ماتریالیستیک جهان، قائل بودن به یک طرّاح و مسیر سوم. این سه نگاه در این کارگاه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

این کارگاه به دو بخش کلی تقسیم می شود. در بخش اول در خصوص اینکه به عنوان یک ملحد به چه چیزهایی می توان استناد کرد و این نقاط ناسازگاری علم و دین دقیقاً کجای این نزاع جا دارد پرداخته شده است. در بخش دوم به روشن کردن معنای کلمه تصادف و وجه تمایز آن در حیطه های مختلف پرداخته می شود؛ این مسئله که تصادفی که در بحث رانش مطرح است با تصادف وارده در مسئله جهش و تصادف در فیزیک هر کدام چه معنایی دارند. برای عمیق تر شدن در بحث، نیم نگاهی مختصر به فیزیک کوانتوم و دترمینیسم نیز انداخته می شود.

در مجموع این کارگاه در خصوص سازگاری یا عدم سازگاری نظریه تکامل با باور های دینی کلی است. در میانه بحث به دیدگاه های مختلف پیرامون نچرالیسم و تئیسم پرداخته می شود؛ اینکه در چه شرایطی میتوان بین آنها تباین قائل شد و با چه دیدگاهی اصلا با یکدیگر مسئله ای نخواهند داشت. کمی در خصوص رپلیکیتور و اینترکتور ها صحبت شد و به لایه های زیرین تکامل نگاهی انداخته شد. در نهایت به دئیسم و نگاهی متفاوت به طبیعت گرایی پرداخته شد.

سخنران این بخش دکتر زینب خدایی (دکترای زیست‌شناسی از دانشگاه هایدلبرگ آلمان) هستند. ایشان ضمن شرح مختصری از تاریخچه تکامل به آینده نظریه تکامل و پارادایم شیفت های محتمل پیش روی آن پرداختند. در ادامه به رویکرد های دینی و مواجهه اسلام با تکامل پرداختند و از منظر خودشان رابطه علم و دین را بیان کردند

در این نسشت که تحت عنوان گونه شناسی متفکران مسلمان ایرانی با نظریه داروین برگزار شد، سخنران ابتدا به بررسی ورود نظریه تکامل به ایران می پردازد. در بخش دوم بحث پیرامون شش رویکرد مختلف مواجهه با نظریه تکامل از دیدگاه اندیشمندان مسلمان ایرانی صحبت می شود.