مطالعه اراده آزاد و آگاهی یک زمینه تحقیقاتی جذاب و مهم است که به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از خود و دنیای اطرافمان داشته باشیم. در این صفحه، نوشته‌ها، پادکست‌ها، معرفی کتاب‌ها و کارگاه‌های مرتبط با اراده آزاد و آگاهی آمده است.


اراده آزاد و آگاهی

اراده آزاد

مشکل اصلی در اختیار، ناسازگاری ظاهری اراده آزاد و جبر است. جبرگرایی این ایده است که هر رویدادی ناشی از رویداد قبلی است و چیزی به نام شانس یا تصادف وجود ندارد. اگر جبر گرایی درست باشد، به نظر می رسد که اعمال ما نیز جبری است، و هیچ انتخاب واقعی در کاری که انجام می دهیم نداریم. این یک مشکل است زیرا احساس مسئولیت اخلاقی ما را تضعیف می کند. اگر ما نتوانیم اعمال خود را انتخاب کنیم، به نظر غیرمنصفانه است که خود را در قبال آن ها مسئول بدانیم.

راه های مختلفی برای حل مشکل اراده آزاد و جبر وجود دارد. برخی از فیلسوفان استدلال می کنند که جبر کاذب است و چیزی به نام شانس یا تصادف وجود دارد. برخی دیگر استدلال می‌کنند که اراده آزاد و جبر می‌توانند با هم آشتی کنند، حتی اگر ما به طور کامل چگونگی آن را درک نکنیم. هنوز دیگران استدلال می کنند که اراده آزاد یک توهم است و هیچ انتخاب واقعی در کاری که انجام می دهیم نداریم.

مسئله اراده آزاد و جبر، مسئله ای پیچیده است و پاسخ آسانی وجود ندارد. این مسئله ای است که قرن ها مورد بحث فیلسوفان بوده است و احتمالاً تا سال های آینده نیز این بحث ادامه خواهد داشت.

علاوه بر مشکل جبر، مشکلات دیگری در مورد اختیار وجود دارد. به عنوان مثال، همیشه منظور ما از “اراده آزاد” در وهله اول مشخص نیست. انتخاب آزادانه به چه معناست؟ آیا به این معنی است که انتخاب های ما ناشی از چیز دیگری نیست؟ یا صرفاً به این معناست که ما توانایی انتخاب بین گزینه های مختلف را داریم؟

مشکل دیگر اراده این است که به نظر می رسد توسط روانشناسی و محیط ما محدود شده است. به عنوان مثال، ما نمی توانیم کارهایی را انتخاب کنیم که از نظر جسمی یا روانی قادر به انجام آن نیستیم. و انتخاب های ما اغلب تحت تأثیر تربیت، فرهنگ و شرایط اجتماعی ما قرار دارد.

آگاهی

مشکل اصلی آگاهی «مشکل سخت آگاهی» است. این مشکل توضیح این است که چرا و چگونه انسان ها و سایر موجودات دارای کوالیا (کیفیات ذهنی)، آگاهی پدیداری، یا تجربیات ذهنی هستند. این در تضاد با «مشکلات آسان» آگاهی است. اینکه سیستم‌های فیزیکی که به انسان‌ها و سایر حیوانات توانایی تمایز، ادغام اطلاعات، انجام عملکردهای رفتاری، یا ارائه گزارش‌های رفتاری و غیره را می‌دهد، که تنها در مقایسه با مسئله سخت آگاهی «آسان» هستند.

مشکل سخت دشوار است زیرا روشن نیست که چگونه تجربه ذهنی آگاهی را بر حسب فرآیندهای فیزیکی توضیح دهیم. به عنوان مثال، چرا پردازش عصبی در مغز باید به احساس گرسنگی منجر شود؟ یا چرا باید زمانی که نور به شبکیه ما برخورد می کند، تجربه ذهنی دیدن رنگ قرمز را داشته باشیم؟

تعدادی نظریه مختلف در مورد ماهیت آگاهی وجود دارد، اما هیچ یک از آنها نتوانسته اند مشکل سخت را به طور رضایت بخشی توضیح دهند. برخی از نظریه ها سعی می کنند آگاهی را بر اساس پردازش اطلاعات توضیح دهند، در حالی که برخی دیگر سعی می کنند آن را بر اساس مکانیک کوانتومی توضیح دهند. با این حال، هیچ یک از این نظریه ها قادر به توضیح کامل ماهیت ذهنی آگاهی نبوده اند.

علاوه بر مشکل سخت، یک سری مشکلات دیگر در زمینه آگاهی وجود دارد. مثلاً مشخص نیست که مرزهای آگاهی چیست. آیا فقط انسانها آگاه هستند یا سایر حیوانات نیز هوشیار هستند؟ و اگر چنین است، کدام حیوانات؟ در مورد گیاهان یا کامپیوترها چطور؟

مشکل دیگر آگاهی این است که مشخص نیست کارکرد آن چیست. چرا ما شعور داریم؟ چه مزیت تکاملی به ما می دهد؟ اینها همه سؤالاتی است که دانشمندان و فیلسوفان هنوز در تلاش برای پاسخ به آنها هستند.

مطالعه آگاهی، موضوعی پیچیده و چالش برانگیز است، اما در عین حال یکی از مهم ترین حوزه های تحقیق در علم و فلسفه است. با درک آگاهی، می توانیم خود و جایگاه خود را در جهان بهتر درک کنیم.

فهرست